Przeziębienie, to chyba najczęstsza choroba, która kilka razy w roku dotyka większość populacji. Zazwyczaj cierpią na nią dzieci, chociaż często doskwiera również dorosłym. . Atakuje przeważnie w miesiącach wiosennych, jesiennych i zimowych. Niejednokrotnie to właśnie przeziębienie jest przyczyną absencji w szkole lub w pracy. Dlatego jeśli nie chcecie na długi czas utknąć w domu pod kocem, warto wiedzieć, jak uniknąć przeziębienia oraz jak szybko i skutecznie sobie z nim poradzić.
Czym jest przeziębienie i jakie są jego objawy?
Przeziębienie zwane jest także zapaleniem nosogardła, zapaleniem błony śluzowej gardła, nosa i krtani oraz ostrym nieżytem nosa lub zaziębieniem. Jest to wirusowa choroba zakaźna, która obejmuje górne drogi oddechowe, zwłaszcza okolice nosa. Przeziębienie może być wywołane przez 200 różnych wirusów, z których najbardziej powszechne są rinowirusy. Odpowiadają one za około 50% przypadków zachorowań.
Objawy pojawiają się już po ok. 24-48 godzinach od zakażenia. Często utrzymują się przez 7 dni, a po 3-4 dobach osiągają największe natężenie. Dopiero potem stopniowo zaczynają ustępować. W pierwszym okresie choroby pojawia się złe samopoczucie. Może wystąpić także suchość, pieczenie oraz drapanie w nosie. Następnie pojawia się ból gardła, czasem również chrypka, katar i kichanie. Ból gardła przeważnie ustępuje po około dwóch dniach. Niestety dolegliwości związane z katarem trwają znacznie dłużej. Początkowo jest to wodnista wydzielina, która staje się coraz bardziej gęsta i przybiera żółty lub zielony kolor, świadczący o ropnym charakterze. U niektórych zaziębionych pojawia się także kaszel. Przez kilka pierwszych dni u dorosłych może utrzymywać się stan podgorączkowy, u dzieci natomiast często występuje gorączka.
Jak dochodzi do przeziębienia?
Do zakażenia wirusem wywołującym przeziębienie najczęściej dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt z zarażonymi przedmiotami. Droga kropelkowa to po prostu bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, która kaszląc lub kichając, wyrzuca z siebie drobne kropelki śliny wraz z wirusami. W drugim przypadku kontakt z zainfekowanymi przedmiotami musi nastąpić w ciągu kilku godzin od momentu dotykania ich przez chorego. Najczęściej są to rzeczy codziennego użytku, takie jak klamka od drzwi lub poręcz. W ten sposób na dłoniach osiadają zarazki, które następnie są przenoszone do ust, oczu lub nosa.
Nie stwierdzono dokładnie, która z dróg jest w większym stopniu odpowiedzialna za rozwój tej choroby. Według niektórych, do przeziębienia może dojść także w wyniku zbyt długiego przebywania w niekorzystnych warunkach atmosferycznych, np. na deszczu lub mrozie. Jednak teoria ta jest bardzo kontrowersyjna. Większość lekarzy i naukowców przypomina, że wirusy wywołujące przeziębienie występują najczęściej podczas zimnej i mokrej pogody. Wtedy też dochodzi do największej liczby infekcji, których przyczynę błędnie zrzuca się na złą pogodę.
Sposoby zapobiegania przeziębieniu
Najlepszą metodą uniknięcia przeziębienia jest zachowanie odpowiedniej higieny. Aby jak najbardziej zmniejszyć ryzyko przeniesienia zarazków, należy często i dokładnie myć ręce. Zwłaszcza gdy mieliśmy styczność z przedmiotami powszechnego użytku. Dobrym pomysłem jest zastąpienie zwykłego mydła specjalnymi preparatami antybakteryjnymi. Te, szczególnie sprawdzają się w przypadku dzieci, które nie są w stanie same zadbać o właściwą higienę dłoni. Wskazane jest także unikanie kontaktu z osobą chorą, która rozsiewa w powietrzu wirusy.
Większość z nas, żeby zapobiec przeziębieniu, zażywa preparaty, których zadaniem jest zwiększenie odporności organizmu. Niestety, naukowcy dowiedli, że większość z nich nie wywołuje pożądanego efektu. Korzystne działanie mogą przynieść jedynie te zawierające jeżówkę (Echinacea) i czosnek. Reszta, łącznie z polecaną od wielu lat witaminą C, nie pozwoli uniknąć zarażenia. Leki te mogą się okazać pomocne dopiero na etapie leczenia.
Istnieje jednak kilka sposobów na zwiększenie naturalnej odporności. Są to:
– regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny;
– noszenie odpowiedniej odzieży w okresie jesienno-zimowym;
– unikanie zatłoczonych miejsc, zwłaszcza publicznych, w okresie największego zagrożenia;
– unikanie biernego palenia, które zwiększa podatność na infekcje.
Jak skutecznie leczyć przeziębienie?
W przypadku zachorowania należy podjąć stosowne kroki, które pomogą szybko i skutecznie wrócić do zdrowia. Dostępne w aptece leki często nie skracają w istotny sposób czasu trwania choroby, jednak łagodzą jej objawy. Ważną kwestią w takim przypadku jest właściwe postępowanie ogólne. Każda zainfekowana osoba powinna dużo odpoczywać, najlepiej leżąc w łóżku. W tym czasie, w miarę możliwości, należy zrezygnować z pracy lub szkoły. Trzeba również pić dużo płynów, zwłaszcza jeśli wystąpiła gorączka. Pamiętajmy, aby była to woda mineralna niegazowana lub herbata. Napojów gazowanych lepiej w tym czasie unikać. W doraźnym zmniejszeniu objawów bardzo pomocne są inhalacje. Leki powinno się przyjmować jedynie w razie potrzeby. Jeśli już zajdzie taka konieczność, to dobrym pomysłem jest skonsultowanie się np. z farmaceutą w kwestii odpowiednich specyfików i ich dawkowania. Na ból gardła i głowy oraz na gorączkę najbezpieczniejszy jest paracetamol. Można także zażywać niesteroidowe leki przeciwzapalne, które są silniejsze i zwierają ibuprofen lub naproksen. W przypadku bólu gardła, mamy do wyboru duży asortyment tabletek do ssania. Działają przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz przeciwdrobnoustrojowo. Na katar zaleca się najczęściej krople do nosa obkurczające naczynia błony śluzowej oraz wodę morską. Dzięki nim poprawia się drożność nosa, nawilżają także śluzówkę.
Należy pamiętać, że antybiotyki nie są skuteczne i wręcz niewskazane przy leczeniu zakażeń wywołanych wirusami, a więc również w przypadku przeziębienia. Nigdy nie powinniśmy ich zażywać na własną rękę. Nadużywanie tego typu leków może prowadzić do zwiększonej odporności niektórych szczepów bakterii na ich działanie, co w przyszłości utrudni leczenie innych chorób, np. zapalenia płuc. Jeśli objawy przeziębienia nie ustąpią po 10 dniach lub nasz stan zdrowia wcześniej ulegnie pogorszeniu, wówczas należy zgłosić się do lekarza, który dobierze odpowiedni sposób leczenia.